Επιστολή Κ. Καρτάλη προς Α. Διαμαντοπούλου για το νομοσχέδιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση

Με 4σέλιδη επιστολή του, ο Βουλευτής ΠΑΣΟΚ Μαγνησίας Κώστας Καρτάλης παραθέτει τις προτάσεις του για το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Παιδείας για την αναβάθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Εισαγωγικά επισημαίνεται ότι:

«Είναι προφανές ότι δεν αναφέρομαι στα, πολλά, θετικά σημεία του σχεδίου νόμου αλλά ότι επικεντρώνομαι στα σημεία εκείνα τα οποία κατά την άποψη μου θα πρέπει να τύχουν αλλαγών. Εχω ήδη αναπτύξει τις προτάσεις μου στα αρμόδια Κοινοβουλευτικά όργανα και τις εξειδικεύει ως εξής:

1. Τμήμα – Σχολή

Είναι αναγκαία η αποσύνδεση των Τμημάτων από τα Προγράμματα Σπουδών (ένα Τμήμα δεν μπορεί να αντιστοιχεί μονοσήμαντα σε Πρόγραμμα Σπουδών αλλά ούτε και ένα Πρόγραμμα Σπουδών μπορεί να ορίζει ένα Τμήμα).

Το Τμήμα πρέπει να παραμείνει η βασική ακαδημαϊκή και εκπαιδευτική μονάδα που ενσωματώνει τα εργαστήρια και τις κλινικές (δηλαδή και την έρευνα).

Επίσης αναγκαία είναι η διαμόρφωση πλαισίου που θα προτάσσει – και θα ενισχύει – διατμηματικές (εκπαιδευτικές και ερευνητικές) συνεργασίες αλλά και διατμηματικά εργαστήρια και ερευνητικές πρωτοβουλίες εντός της ίδιας Σχολής.

2.Μοντέλο διοίκησης

Το θέμα του μοντέλου διοίκησης δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένα απλό τεχνικό – διοικητικό θέμα. Αντίθετα πρόκειται για θέμα που επηρεάζει καθοριστικά τη λειτουργία ενός Πανεπιστημίου και διαμορφώνει το βαθμό διαφάνειας και αξιοκρατίας στο Πανεπιστημιακό σύστημα.

Αν και είναι προφανές ότι το πνεύμα του νομοθέτη είναι η ενίσχυση της διαφάνειας στη λειτουργία των Πανεπιστημίων, έχω την εκτίμηση ότι με το προτεινόμενο μοντέλο διοίκησης (συγκεντρωτικό και χωρίς θεσμικά αντίβαρα) μπορεί να ενισχύονται τελικά η αδιαφάνεια αλλά και να παγιώνονται οι σχέσεις αλληλεξάρτησης.

Προβληματίζουν ειδικότερα οι περιορισμένες αρμοδιότητες του Πρύτανη και της Συγκλήτου, οι υπερεξουσίες που προσφέρονται στο Συμβούλιο Διοίκησης και στο «διορισμένο» Κοσμήτορα αλλά και η οκταετής (4+4) διάρκεια της θητείας του Πρύτανη, των Κοσμητόρων και του Συμβουλίου Διοίκησης, τη στιγμή που η κείμενη νομοθεσία προβλέπει ότι θητεία 4 ετών κατά μέγιστον. Επιπροσθέτως προβληματική είναι η διάταξη που προβλέπει ότι οι Αντιπρυτάνεις διορίζονται από τον Πρύτανη…

Προτείνεται:

Εκλογή του Πρύτανη (κατά κύριο λόγο) από τα μέλη ΔΕΠ όλων των βαθμίδων. Ο Πρύτανης μπορεί να είναι μέλος ΔΕΠ (Καθηγητής – Αν. Καθηγητής) και εκτός του οικείου Πανεπιστημίου. Ενδεχομένως της εκλογής προηγείται διαδικασία προσέλκυσης υποψηφιοτήτων μέσω επιτροπής υψηλού κύρους που ορίζεται από τις Πρυτανικές Αρχές.

Εκλογή των Αντιπρυτάνεων από τα μέλη ΔΕΠ όλων των βαθμίδων από ξεχωριστό – ενιαίο – ψηφοδέλτιο.

Σύγκλητος με αποφασιστικές – αντί κυρίως γνωμοδοτικές όπως προβλέπεται στο σχέδιο νόμου – αρμοδιότητες.

Εκλεγμένα – από τα μέλη ΔΕΠ της οικείας σχολής – μονοπρόσωπα όργανα (λ.χ. κοσμήτορες) αντί για διορισμένα όπως προβλέπει το σχέδιο νόμου. Στην περίπτωση αυτή υποψήφιοι μπορεί να είναι μόνο μέλη ΔΕΠ (Καθηγητές – Αν. Καθηγητές) της οικείας σχολής.

Συμβούλιο Διοίκησης (ή Συμβούλιο Ιδρύματος) με γνωμοδοτικό και ελεγκτικό ρόλο. Το Συμβούλιο αποτελείται από εσωτερικά και εξωτερικά μέλη και έχει ως αρμοδιότητες τη συνδιαμόρφωση της στρατηγικής του Ιδρύματος, τη σύνδεση με την κοινωνία, την έγκριση του ετήσιου απολογισμού του Ιδρύματος, την αναζήτηση χορηγιών, κ.α.

Η διάρκεια της θητείας είναι 4 έτη για όλα τα όργανα χωρίς τη δυνατότητα ανανέωσης.

3. Διαδικασία εκλογών μελών ΔΕΠ

Η πρόθεση του σχεδίου νόμου να ορίζονται τα εκλεκτορικά σώματα από τον Κοσμήτορα είναι εξόχως προβληματική και επαναφέρει τον κίνδυνο της «αλαζονείας» της ιεραρχίας.

Η σημερινή πρακτική της δημόσιας κλήρωσης των μελών του εκλεκτορικού σώματος θα πρέπει να διατηρηθεί αλλά και να ενισχυθεί ώστε να αντιμετωπισθούν πιθανά προβλήματα που έχουν καταγραφεί και επηρεάζουν την αξιοπιστία της διαδικασίας.

Στο ίδιο μήκος κύματος θα πρέπει να διατηρηθεί η διαδικασία της ανοικτής συνεδρίασης της επιτροπής κρίσης των μελών ΔΕΠ, στο πλαίσιο δηλαδή της σύγκλισης της Γ.Σ. του Τμήματος.

Επιπροσθέτως θα πρέπει να είναι απολύτως σαφές ότι οι εξελίξεις των μελών ΔΕΠ στην επόμενη βαθμίδα δεν θα προϋποθέτουν την προκήρυξη νέας θέσης, δηλαδή την έγκριση νέας πίστωσης από το Υπουργείο Οικονομικών.

4.Γενική Συνέλευση Τμήματος

Η Γ.Σ. Τμήματος αποδυναμώνεται προς όφελος της Κοσμητείας. Χαρακτηριστικό είναι ότι σύμφωνα με τις διατάξεις του σχεδίου νόμου, η Γ.Σ. δεν έχει καν την αρμοδιότητα να συντάξει προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών ή να συγκροτεί τις επιτροπές κρίσης των μελών ΔΕΠ.

Προτείνεται να ενισχυθούν οι αρμοδιότητες της ΓΣ του Τμήματος.

5.Εξετάσεις φοιτητών

Το σχέδιο νόμου προτείνεται να περιλαμβάνει την πρόβλεψη για προαπαιτούμενα μαθήματα αλλά και για μέγιστο αριθμό εξετάσεων ανά μάθημα.

6.Διάρκεια προγραμμάτων σπουδών

Είναι αναγκαίο να προβλεφθεί ότι η τροποποίηση της διάρκειας σπουδών για την απόκτηση πτυχίου θα προϋποθέτει τη σύμφωνη γνώμη (και όχι απλώς γνώμη όπως προβλέπει το Σχέδιο Νόμου) των Συγκλήτων όλων των Πανεπιστημίων που προσφέρουν το ίδιο πρόγραμμα σπουδών. Η πιθανότητα δρομολόγησης προγραμμάτων σπουδών διαφορετικής διάρκειας για την ίδια ειδικότητα θα πρέπει να μηδενισθεί.

7.ΙΔΑΧ κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος

Οι ΙΔΑΧ (εργαζόμενοι με σχέσεις ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου) που είναι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος εκτιμάται ότι έχουν τη δυνατότητα να υποστηρίξουν επαρκώς το παραγόμενο εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο. Προτείνεται να δοθεί η δυνατότητα για την ένταξη στη κατηγορία Ε.Ε.Π. των ΙΔΑΧ που είναι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος. Η ένταξη πραγματοποιείται μετά από αξιολόγηση που πραγματοποιείται από τριμελή επιτροπή μελών ΔΕΠ. Με την ένταξη των ΙΔΑΧ στο Ε.Ε.Π. εξορθολογίζεται το ισχύον σύστημα αλλά και διευκολύνεται η εξοικονόμηση πιστώσεων που θα ήταν αναγκαίες για την πρόσληψη συμβασιούχων διδασκόντων.

8.Χρηματοδότηση Πανεπιστημίων

Είναι αναγκαίο να συμπεριληφθεί ρητή αναφορά ότι το Κράτος εγγυάται το σύνολο της μισθοδοσίας των μελών ΔΕΠ και λοιπού τεχνικού και διοικητικού προσωπικού που έχει μόνιμη σχέση εργασίας ή λειτουργεί στο καθεστώς ΙΔΑΧ.

9.Μεταβατικές διατάξεις

Η διάταξη για την κατάργηση των εκλεγμένων Πρυτανικών αρχών πριν ολοκληρώσουν τη θητεία τους είναι εξόχως προβληματική και θα πρέπει να αφαιρεθεί από το σχέδιο νόμου. Οι Πρυτανικές Αρχές έχουν το αναφαίρετο δικαίωμα να ολοκληρώσουν τις θητείες τους, στη διάρκεια των οποίων να δρομολογήσουν τις διαδικασίες για την υλοποίηση του νέου μοντέλου διοίκησης.

Ομοίως προκαλεί σοβαρά ερωτηματικά η «τιμωρητική» διάθεση του νομοθέτη για την περικοπή της χρηματοδότησης ενός Πανεπιστημίου στην περίπτωση κατά την οποία δεν δρομολογηθούν εντός των καταληκτικών προθεσμιών που τίθενται οι διαδικασίες εφαρμογής του νέου μοντέλου διοίκησης.»

Όπως καταλήγει ο Κ. Καρτάλης «Είμαι βέβαιος ότι το Υπουργείο Παιδείας θα καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε το σχέδιο νόμου να αποτυπώσει τη μέγιστη δυνατή σύγκλιση των απόψεων που έχουν κατατεθεί.»

Μπορεί επίσης να σας αρέσει