Ενδιαφέροντα στοιχεία για την μικροσωματιδίων από τη καύση ξύλου στην ημερίδα του ΤΕΕ Μαγνησίας

ΔΙΑΒΑΣΤΕ την ανακοίνωση, όπως έφτασε στο e-Volos.gr:

Τη μεγαλύτερη εκπομπή μικροσωματιδίων έχει η καύση ξύλου σε συμβατικό τζάκι

Μια μεγάλη αλλαγή στο ενεργειακό μείγμα προς την κατανάλωση και καύση του ξύλου έλαβε χώρα τα τελευταία χρόνια, κυρίως στον οικιακό τομέα.

Σύμφωνα με τα όσα παρουσίασε ο Δρ. Χρίστος Βλαχοκώστας, στην εκδήλωση του ΤΕΕ Μαγνησίας, με θέμα «Η αέρια ρύπανση στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Βόλου», που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου 2014.

Από την πλευρά του, ο εισηγητής της Περιφερειακής Ενότητας Μαγνησίας κ. Βάϊος Μάγγος, μιλώντας για το Σταθμό μέτρησης Αιωρούμενων Σωματιδίων, ανέφερε πως ο σταθμός του Βόλου είναι από τους πρώτους σταθμούς που εγκαταστάθηκαν στη χώρα μας και σ’ αυτό συνετέλεσε η ύπαρξη μεγάλων εργοστασίων στην περιοχή όπως η ΑΓΕΤ, η Χαλυβουργεία, κλπ., γεγονός που ευαισθητοποίησε την κοινή γνώμη με αποτέλεσμα να έχουμε Σταθμό από το 1981.

Σύμφωνα με τον Δρ. Χρίστο Βλαχοκώστα, καθηγητή του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών ΑΠΘ και Β’ Αντιπρόεδρο της Αντιπροσωπείας Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, η πτώση της ζήτησης του πετρελαίου, η δυσμενής οικονομική συγκυρία και η αύξηση χρήσης βιομάζας ξυλείας για θέρμανση, αποτελούν τις βασικότερες αιτίες, για την καταγραφή ιδιαίτερα υψηλών συγκεντρώσεων ρύπων.

Τη μεγαλύτερη εκπομπή μικροσωματιδίων έχει η καύση ξύλου σε συμβατικό τζάκι και ακολουθούν η καύση ξύλου σε ξυλόσομπα, η καύση ξύλου σε ενεργειακό τζάκι, η καύση πέλλετ, η καύση πετρελαίου και η καύση φυσικού αερίου (σχεδόν μηδενικές εκπομπές). Οι εκπομπές από καύση ξύλου χαρακτηρίζονται από ένα πλήθος από τοξικές ή ερεθιστικές ενώσεις, όπως βενζο[α]πυρένιο, βενζόλιο, αλδεύδες, φαινόλες.

Η επιβάρυνση της ατμόσφαιρας επιδεινώνεται αισθητά όταν η καύση γίνεται σε ένα πυκνοδομημένο περιβάλλον, με μικρή δυνατότητα διασποράς των εκπομπών, και όταν επικρατούν δυσμενείς μετεωρολογικές συνθήκες (άπνοια και θερμοκρασιακή αναστροφή).

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα μετρήσεων που εξήχθησαν από τη συλλογή στοιχείων, από μετρήσεις που έγιναν, σε περιοχές της Θεσσαλονίκης, παρατηρήθηκαν:

· Ήπια μορφή στους καλοκαιρινούς μήνες και έντονη τους χειμερινούς (πολύ πάνω από τα όρια νομοθεσίας)
· Παρόμοια εικόνα του προφίλ σε όλες τις ωριαίες κατανομές, με χαρακτηριστικό τις δύο κορυφές κατά τις πρωινές και βραδινές ώρες. Οι βραδινές ώρες έχουν σημαντικά υψηλότερες συγκεντρώσεις τους χειμερινούς μήνες σε σχέση με τις πρωινές. Αντίθετα, σταθερότητα στις κορυφές το καλοκαίρι.
· Υψηλές ημερήσιες συγκεντρώσεις τα Σαββατοκύριακα (κυρίως Κυριακή) σε κατανομές των χειμερινών μηνών. Παρόμοιες ημερήσιες κατανομές των συγκεντρώσεων τους θερινούς μήνες.

Από τη σύγκριση των συγκεντρώσεων των χημικών συστατικών των ΡΜ2.5 κατά τις χειμερινές περιόδους του 2012 και 2013 προέκυψε ότι οι δείκτες καύσης πετρελαίου (νικέλιο και βανάδιο) ήταν μειωμένοι κατά 20-30% το 2013 σε σύγκριση με το 2012 λόγω μειωμένης χρήσης πετρελαίου θέρμανσης.

Αντίθετα, οι δείκτες καύσης βιομάζας (λεβογλυκοζάνη) ήταν 2-5 φορές υψηλότεροι το 2013. Οι συγκεντρώσεις των σωματιδίων, παρουσίασαν υψηλότερες τιμές κατά τις βραδινές ώρες, όταν λειτουργούσαν τζάκια και ξυλόσομπες.

Η καύση βιομάζας εκτιμάται ότι συνεισέφερε, κατά μέσο όρο, κατά 35% στις συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων σε όλη τη χειμερινή περίοδο της περυσινής χρονιάς με τη συνεισφορά να φθάνει το 70% τις ημέρες που σημειώθηκαν επεισόδια ρύπανσης.

Προτάσεις αντιμετώπισης του προβλήματος

· Όλες οι υποδομές καύσης πρέπει να διαθέτουν την απαραίτητη πιστοποίηση (ΦΕΚ 1914/Β/15.06.2012).
· Πλην της σωστής κατασκευής, απαιτείται και τακτική συντήρηση της καπνοδόχου για αποφυγή διαφυγών ρύπων και κινδύνου ανάφλεξης.
· Έλεγχος της καμινάδας για εκπομπή μαύρου καπνού. Η σωστή καύση παράγει μόνο ένα λεπτό θύσανο λευκού ατμού. Όσο πιο μαύρος και πυκνός είναι ο καπνός, τόσο περισσότεροι ρύποι εκπέμπονται και τόσο περισσότερο ξύλο καταναλώνεται.
· Να χρησιμοποιείται μόνο το καύσιμο για το οποίο είναι σχεδιασμένος και ρυθμισμένος ο λέβητας. Για τους λέβητες που υπάρχει η δυνατότητα να χρησιμοποιούνται διαφορετικά καύσιμα, θα πρέπει να ρυθμίζονται σε κάθε αλλαγή καυσίμου.
· Χρήση μόνο εγκεκριμένης και καλής ποιότητας καύσιμης ύλης. Τα ξύλα πρέπει να έχουν χαμηλό ποσοστό υγρασίας (10%) και να έχουν κοπεί τουλάχιστον ένα χρόνο πριν.
· Προτίμηση σε σκληρό ξύλο (δρυς, οξιά, ελιά, σημύδα, λεύκα, σφενδάμι, καρυδιά, κ.ά.) από το μαλακό (πεύκο, έλατο, κυπαρίσσι, κέδρος, κ.ά.) λόγω μεγαλύτερης πυκνότητας, αργής και ομοιόμορφης καύσης λιγότερης παραγωγής καπνού και περισσότερης θερμότητας.
· Για την οικιακή θέρμανση σε ιδιωτικά νοικοκυριά, συνιστάται η χρήση μόνο πιστοποιημένων pellets ξύλου κατηγορίας Α1.
· Επιλογή συσκευής υψηλής απόδοσης. Οι σόμπες που καίνε pellet ξύλου θεωρούνται ως οι πλέον αποδοτικές με απόδοση >80%.
· Επιδότηση της χρήσης άλλων μη-ρυπογόνων τρόπων θέρμανσης (φυσικό αέριο, ηλιοθερμικά συστήματα).
· Επιδότηση της μετατροπής απλών ανοικτών τζακιών σε ενεργειακά.
· Διεύρυνση της πρόσβασης των νοικοκυριών στο επίδομα πετρελαίου και σε προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας (θερμομόνωση σπιτιών).
· Διεύρυνση των κριτηρίων πρόσβασης στα επιδόματα θέρμανσης με πετρέλαιο και επιτάχυνση των διαδικασιών έγκρισης από τις αρμόδιες υπηρεσίες.
· Αύξηση των ελέγχων από τη δασοφυλακή για την αντιμετώπιση της παράνομης υλοτομίας.
· Απαγορεύεται ρητά η καύση βαμμένων ή βερνικωμένων ξύλων, περασμένων με λαδομπογιές, προϊόντων και παραπροϊόντων επιπλοποιίας (πχ μελαμίνες) και κάθε είδους χαρτιών και διαφημιστικών.
· Απαγορεύεται η καύση πλαστικού, υφασμάτων, σκουπιδιών, καλωδίων και ελαστικών.
· Απαγορεύεται η χρήση προσαναμμάτων, τα οποία περιέχουν ανθυγιεινές ουσίες.
· Απαγορεύεται η αγορά ξυλείας εμποτισμένης με χημικά, με δήθεν επιθυμητές ιδιότητες (αργή καύση, εύκολο άναμμα κ.α).

Βασικά συμπεράσματα

Με δεδομένη την εκτεταμένη στροφή που παρατηρείται σε πανελλαδικό επίπεδο από το πετρέλαιο προς τα στερεά καύσιμα οι παραπάνω κατευθυντήριες οδηγίες πρέπει να τηρούνται από όλους με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας από βλαβερές αέριες ουσίες.
Απαιτείται πολιτική βούληση για να γίνουν οι απαραίτητες παρεμβάσεις, αλλά σε κάθε περίπτωση, απαιτείται και η ουσιαστική συμμετοχή των δημοτών.

Η Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Μάγγος, όλα αυτά τα χρόνια που λειτουργεί ο Σταθμός, προκύπτει ότι η διαχρονική εξέλιξη των τιμών, παρόλο που υπάρχουν αυξομειώσεις στις μέσες τιμές ρύπανσης από χρόνο σε χρόνο, είναι πτωτική ανάλογα με το ρύπο.
Η εξέλιξη αυτή μπορεί να αποδοθεί κυρίως, στην αναβάθμιση του στόλου των Ι.Χ. και των Μ.Μ.Μ., στον έλεγχο των καυσαερίων, στην καλύτερη ποιότητα των καυσίμων και στη χρήση του φυσικού αερίου.

Όπως σημείωσε, «δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε και το γεγονός της επιβάρυνσης της ατμόσφαιρας με αιθάλη κατά τους μήνες του χειμώνα, λόγω της οικονομικής κρίσης, γεγονός άλλωστε που μας οδήγησε σε λήψη μέτρων όταν τα όρια συναγερμού ρύπων παραβιάζονταν. Παρόλα αυτά οι μέσες ετήσιες τιμές σε μικροσωματίδια όπως προαναφέραμε έχουν πτωτική τάση. Σας αναφέρω ενδεικτικά ότι οι μέσες ημερήσιες τιμές για το 2013 ήταν 37 mg/m3 με όριο το 50 mg/m3, ενώ είχαμε και 13 υπερβάσεις του ορίου συναγερμού.

Θα ήθελα επίσης να σας ενημερώσω ότι έχει ολοκληρωθεί ο Διαγωνισμός για την Προμήθεια νέου Εξοπλισμού για τη λειτουργία του Σταθμού με σύγχρονα μηχανήματα μέτρησης από το ΥΠΕΚΑ και αναμένονται να εγκατασταθούν έως τον Απρίλιο του 2015.

Τα αναλυτικά στοιχεία τωn μετρήσεων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης για το 2013 είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΚΑ http://www.ypeka.gr και από τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους στην ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος http://cdr.eionet.europa.eu/gr».